Każdy jest tylko człowiekiem, a człowiekowi zdarzają się błędy – urzędnikowi, podatnikowi czy serwisantowi kas fiskalnych. Czasami może dochodzić do sytuacji, gdzie poprzez błąd zaprogramowania kasy fiskalnej, towary i usługi zostają obłożone błędną stawką podatku VAT. Co należy wówczas zrobić, by tę pomyłkę wyjaśnić?
Naliczenie VAT przy zwolnieniu podmiotowym
Pierwszą, najczęstszą sytuacją, jest błąd zaprogramowania kasy fiskalnej polegający na ustaleniu standardowych stawek VAT za towary i usługi, podczas gdy podatnik jest zwolniony z VAT. Można z niego skorzystać, jeśli przychody ze sprzedaży opodatkowanej w poprzednim roku nie przekroczyły 200 tysięcy złotych netto lub kwoty proporcjonalnej do czasu prowadzenia działalności. Takie pomyłki w programowaniu kasy mogą się zdarzyć zarówno z powodu niedopatrzenia serwisanta, jak i nieprzekazania mu niezbędnych informacji podczas wykonywania całej procedury. Należy jak najszybciej poinformować o zaistniałej sytuacji serwisanta, który będzie musiał:
- przeprogramować kasę,
- dokonać odpowiedniego wpisu w księdze serwisowej,
- poprawić fiskalizację kasy.
Konieczne jest również dokonanie korekty wykonanych transakcji – jednak nie poprzez ingerencję w dokonane już zapisy sprzedaży na kasie fiskalnej. To nie jest technicznie możliwe. Urządzenia te posiadają pamięć wielokrotnego odczytu, ale dana informacja może zostać zapisana na nim tylko raz. Każdą taką sprzedaż należy jednak ująć w ewidencji pomyłek. Choć nie ma jednego, odgórnego wzoru takiego dokumentu, jest on bardzo prosty do sporządzenia. Powinien zawierać:
- okres, w którym wystąpiła pomyłka,
- numer kasy fiskalnej,
- NIP i dane podatnika,
- wskazanie wartości sprzedaży brutto błędne zaewidencjonowanej sprzedaży,
- wartość podatku należnego,
- opis przyczyny i okoliczności wystąpienia pomyłki.
Przykład takiego dokumentu możemy znaleźć tutaj. Z jednej strony jest to ewidencja, która dotyczy tzw. omyłek oczywistych. Z drugiej strony pamiętajmy, że przedstawiona tu sytuacja taką omyłką nie jest. Błędem takim byłaby literówka spowodowana np. naliczeniem 20 złotych za chleb zamiast 2 zł, czyli coś, co zostaje zauważone w trakcie transakcji lub tuż po niej. Błąd zaprogramowania kasy fiskalnej, które skutkuje naliczeniem należnej kwoty podatku VAT mimo zwolnienia podmiotowego, nie nakłada obowiązku zapłaty jej do Urzędu Skarbowego. Zwróćmy jednak uwagę, że mowa tu jedynie o paragonach fiskalnych.
Dowiedz się więcej: Terminy kas fiskalnych online przesunięte w związku z pandemią
Co z fakturami?
Z fakturami jest niestety inaczej. Jeśli jakikolwiek podatnik wystawi fakturę, na której widnieje błędna stawka podatku VAT, to mimo zwolnienia podmiotowego będzie zmuszony tę kwotę zapłacić do Urzędu Skarbowego. Mówi o tym jasno art. 108 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Podobnie jest w przypadku, kiedy faktura wskazuje stawkę podatku wyższą, niż wynika to ze stanu faktycznego. Przykładowo więc, jeśli znajdzie się w niej towar opodatkowany VAT-em 23%, choć w rzeczywistości można było zastosować stawkę 8% – należy do Urzędu zapłacić kwotę odzwierciedlającą 23%. Sytuacja jest nieco gorsza, jeśli pomyłka zaszła w drugą stronę. Wystawienie faktury ze stawką niższą, niż wynika to z przepisów, oznacza nie tylko konieczność zapłaty wyższej stawki, ale i odsetek za każdy dzień zwłoki od wyznaczonego dnia zapłaty (25. dzień miesiąca lub pierwszego miesiąca w kwartale). Dodatkowo oczywiście należy złożyć:
- korektę deklaracji VAT,
- opis przyczyny wystawienia korekty.
Uważajmy więc z VAT-em i pamiętajmy, że zawsze lepiej jest wykazać go więcej niż mniej.
Dowiedz się więcej: Faktura uproszczona a numer paragonu – jak to w końcu jest?
Błąd zaprogramowania kasy fiskalnej – podatnik niezwolniony z VAT-u
Tę okoliczność tłumaczy z kolei interpretacja indywidualna Ministra Finansów wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 17 kwietnia 2009 r. (IBPP1/443-101/09/AL). Błąd zaprogramowania kasy fiskalnej polegający na złej stawce podatkowej wywołuje konieczność modyfikacji ustawień samego urządzenia przez serwisanta, dokonania odpowiednich wpisów w księdze serwisowej oraz sporządzenia niezbędnych protokołów. Musi zostać złożona korekta wszystkich deklaracji w Urzędzie Skarbowym oraz sporządzona ewidencja pomyłek, o której pisaliśmy wyżej. W przeciwieństwie jednak do faktur, przepisy nie mówią wprost o sposobie rozliczenia VAT-u błędnie wyliczonego na paragonie. Mamy więc do czynienia z domniemaniem, że jeśli zapłacono do Urzędu Skarbowego większą sumę pieniędzy, można starać się o ich zwrot. W przypadku naliczenia mniejszego podatku jednak, różnicę musimy dalej dopłacić wraz z odsetkami.
Dowiedz się więcej: Ulga na zakup kasy fiskalnej przy wymianie dobrowolnej – nowe informacje
Błąd zaprogramowania kasy fiskalnej, w tym także kasy fiskalnej online, nie jest pomyłką, której nie da się naprawić i wyjaśnić. Pamiętajmy jednak, że im więcej czasu minie oraz im więcej transakcji wykonamy przy błędnej stawce, tym więcej dokumentów musimy wypełnić – a czasami także – więcej odsetek dopłacić. Zwracajmy uwagę na nasze paragony. Warto się im przyglądać co jakiś czas, by zawczasu wyłapać wszelkie nieprawidłowości.