Pandemia trwa, co sprawia, że wiele działalności gospodarczych zostało zamkniętych. Inne, szukając metody na przetrwanie, zmieniły docelową grupę klientów lub metody zarobkowania. Dzisiaj na przykładzie pewnego lekarza stomatologa wyjaśnimy, co należy zrobić z kasą fiskalną w przypadku zmiany profilu działalności, która sprawia, że możliwe jest zaprzestanie korzystania z kasy fiskalnej.
Sytuacja z życia wzięta
Opisany w niniejszej historii lekarz stomatolog prowadził gabinet od października 2017 roku. Z powodu świadczenia usług osobom nieprowadzącym działalności gospodarczej, stosował kasę fiskalną. Pobrał także ulgę na jej zakup. Jednak niecałe dwa lata później, w marcu 2019 roku, zmienił się całkowicie profil działalności, a klientami zostały inne podmioty gospodarcze. Tym samym nie było konieczności wystawiania paragonów, a tym samym korzystania z kasy fiskalnej. W tym czasie nie został dokonany żaden przegląd urządzenia. Po upływie trzech lat, pod koniec 2020 roku stomatolog chce całkowicie zlikwidować kasę. Z jakimi konsekwencjami musi się liczyć i jak wygląda taka procedura?
Zaprzestanie korzystania z kasy fiskalnej
Zlikwidowanie kasy fiskalnej nie jest trudną procedurą. Wystarczy w ostatnim dniu stosowania urządzenia wygenerować raporty: dobowy i miesięczny. Następnie należy zmienić tryb pracy na „tylko do odczytu”. W przypadku kas fiskalnych online dzieje się to automatycznie. W przypadku starszych modeli, niezbędny jest serwisant. Także on musi wykonać odczytu pamięci fiskalnej, po którym zostanie wystawiony łączny raport fiskalny rozliczeniowy. Protokół całej procedury należy złożyć do odpowiedniego Urzędu Skarbowego w terminie 5 dni. Przy jakichkolwiek problemach związanych z likwidacją kasy, wspomoże serwis, który pokieruje dalszymi krokami. Wniosek o wyrejestrowanie urządzenia, który należy złożyć do urzędu, powinien zawierać
- dane podatnika,
- numer kasy,
- datę fiskalizacji,
- miejsce użytkowania kasy,
- powód wyrejestrowania.
Taki wniosek można złożyć osobiście lub listownie. Pamiętajmy tylko, by na wszelki wypadek, list wysłać za potwierdzeniem odbioru.
Przegląd kasy fiskalnej
Większym problemem jest niedotrzymanie terminu obowiązkowego przeglądu kasy fiskalnej. Co do zasady, taka czynność musi zostać wykonana nie rzadziej niż co 2 lata. Serwisowanie powinno mieć miejsce najpóźniej w październiku 2019 roku, jednak przedsiębiorca nie wypełnił swojego obowiązku. W takim przypadku naczelnik Urzędu Skarbowego nakłada karę pieniężną w wysokości 300 złotych. Dodatkowo jest to rozumiane jako niedotrzymanie podstawowych obowiązków użytkowania kasy, co ma także inne konsekwencje.
Zwrot ulgi za kasę fiskalną
Co do zasady, w przepisach podane są dwa warunki, które sprawiają, że ulgę na kasę fiskalną należy zwrócić. Są to:
- trwałe zaprzestanie korzystania z kasy fiskalnej w terminie do 3 lat od otrzymania ulgi,
- naruszenie obowiązków z art. 111 ustawy o VAT, w tym dokonanie obowiązkowego przeglądu technicznego.
Już naruszenie tego punktu oznacza, że przedsiębiorca musi oddać otrzymaną ulgę w wysokości 700 złotych. Terminem w tym przypadku jest grudzień 2019 roku jako miesiąc następujący po miesiącu, w którym powstały niniejsze okoliczności. To jednak nie wszystko, bo okazuje się, że zwrot ulgi w tym wypadku powinien nastąpić wcześniej.
Zaprzestanie korzystania z kasy fiskalnej – kiedy powstało?
Warto tu jednak przytoczyć pewien dość istotny wyrok NSA z dnia 25 lipca 2017 r., sygn. akt I FSK 2112/15. W dokumencie czytamy, że przy określaniu 3-letniego okresu używania kasy, nie ma znaczenia data zawieszenia firmy czy data likwidacji kasy fiskalnej, tylko faktyczny moment trwałego zaprzestania jej stosowania. Według sądu taka sytuacja ma miejsce nawet wówczas, kiedy brak transakcji spowodowany jest brakiem klientów, a więc czynnikiem teoretycznie niezależnym od przedsiębiorcy. Wspomniany wyżej stomatolog ostatni paragon wystawił w marcu 2019 roku i nie miał ponownego zamiaru ewidencjonowania transakcji na kasie. W takim przypadku datą zaprzestania korzystania z urządzenia jest właśnie marzec 2019 roku. Oznacza to, że terminem zwrotu ulgi za kasę fiskalną jest nie grudzień 2019 roku (co wynikałoby z niedotrzymania przeglądu), a maj 2019 roku. Tym samym przedsiębiorca jest zobowiązany do oddania otrzymanych 700 złotych, jak i odsetek za cały okres od maja 2019 roku do momentu uiszczenia zobowiązania.
Wyrok NSA jest niekorzystny dla wielu przedsiębiorców, którzy z różnych przyczyn nie dokonują transakcji na kasie. Z drugiej strony mamy interpretację o sygn. 3063-ILPP2-2.4512.188.2016.1.MŁ, w której czytamy, że chociażby przy zawieszeniu działalności, nie musimy ulgi zwracać – o ile łączny czas jej stosowania przekracza 3 lata. Jednak w przypadku likwidacji kasy lub likwidacji firmy bezpośrednio po jej zawieszeniu – pieniądze trzeba będzie oddać. Ponieważ wyżej wspomniany stomatolog faktycznie z kasy korzystał jedynie przez niecałe dwa lata, musiałby ponownie zacząć ją wykorzystywać przez nieco ponad rok. Dopiero po tym czasie możliwa byłaby jej likwidacja bez dokonywania zwrotu – gdyby został dokonany jej terminowy przegląd. Tego jednak zabrakło, nie ma więc możliwości uniknięcia zwrotu pieniędzy.